Irak’ın üçüncü temel etnik bileşeni Türkmenler ile dini azınlığı Hristiyan ve Yezidiler, beklenen hükümet kabinesinde birer bakanlıkla temsil edilmeyi bekliyor.
Ülkenin Arap ve Kürtlerden sonraki bileşenlerini oluşturan Türkmenler, 2003 sonrası siyasetten, devlet ve hükümet kademesinden dışlanma politikasına maruz kaldıkları için bu dönemde sistem dışı bırakılmaktan endişe ediyor.
Irak Meclisi Türkmen Grubu Başkanı ve eski Irak Türkmen Cephesi Başkanı Erşat Salihi, yaptığı açıklamada, yeni dönemde hem hükümet kabinesinde hem de Cumhurbaşkanlığı Yardımcılığı noktasında temsil edilmek istediklerini söyledi.
"Irak'ta devlet sadece Şii ve Sünni Arap ile Kürtlerden oluşuyor anlayışıyla devlet ayağa kalkamaz." diyen Salihi, yeni Cumhurbaşkanı ve hükümeti kurması beklenen Başbakan'ın Türkmenler ve diğer azınlıkları dışlamaması gerektiği mesajını kendilerine ilettiklerini söyledi.
- "Bize verilen sözler var"
Erşat Salihi, "Irak'ta beklenen hükümet kabinesinde hizmet odaklı bir bakanlığın Türkmenlere verilmesi gerekiyor, bu yönde bize verilen söz var. Bu, Türkmen toplumunun en doğal hakkıdır." dedi.
Cumhurbaşkanlığı denkleminde de Türkmenlerin yer alması gerektiğinin altını çizen Salihi, "Kanunlara göre Cumhurbaşkanının 3 yardımcısı olabilir ve bunlardan birisinin de Türkmen olması gerekir. Ancak Şii ve Sünni Araplar tüm bu makam ve mevkileri ele geçirmeye çalışıyor ve bu hakkı Türkmenlerin elinden alıyor. Neden Başbakan yardımcısı da Türkmen olmasın? Türkmenlerin de siyasi karar merciinde söz sahibi olması lazım." diye konuştu.
Iraklı Hristiyanların Meclis Grup Başkanı Esvan Kildani de, hükümeti kurması beklenen Muhammed Şiya es-Sudani ile kabine adaylarının belirlenmesi noktasında görüşme ve müzakerelerin sürdüğünü ifade ederek, "Hristiyanların da kabinede temsil edilmesi için hükümeti kurma görevi alan Muhammed Şiya es-Sudani'ye aday ismi vereceğiz. Önümüzdeki hafta içerisinde de hükümetin kurulmasını bekliyoruz." ifadesini kullandı.
- "Yezidiler, hükümet müzakerelerinin dışında tutuluyor"
Yezidi Meclis Grup Başkanı Nayif Halaf Seydo da, azınlıkların Irak'taki siyasi sistemin dışında tutulduğunu ve süren hükümet kurma müzakerelerine dahil edilmediklerini eleştirerek, "Cumhurbaşkanı seçimi hükümet kurma müzakereleri başladı ve Yezidiler olarak bu süreçte şu ana kadar bize yer verilmedi. Gelecek hükümette Yezidiler adına gerçek bir temsilin olmasını umuyoruz." dedi.
2003'ten günümüze kadar ne merkezi hükümet ne de yerel hükümetlerde Yezidiler'e yer verilmediğini kaydeden Seydo, şunları kaydetti:
"DEAŞ tarafından Yezidilere karşı işlenen katliamın üzerinden 8 sene geçse de çilemiz sürüyor. Yezidi toplumunun yüzde 70'ten fazlası yerinden edilerek hayatlarını çadır kamplarda geçiriyor ve hükümet bunların evlerine dönüşü için hiçbir adım atmadı. Kabinede azınlıklar adına bir bakanlık bulunuyor ama buraya bile bir Yezidi getirilmiyor."
Irak'ta hükümeti kurma görevi alan Sudani'nin kabinesinde 22 bakanlık beklentisi söz konusu. Bunların 12'sinin Şiilere, 6'sının Sünnilere, 4'ünün ise Kürtlere verilmesi bekleniyor.
Sudani'nin kabineye Türkmen ya da azınlıklar için 1 bakanlık ekleyeceği de iddia ediliyor.
Kürt siyasetçi Abdullatif Reşid, Irak Meclisi'nde 13 Ekim'de düzenlenen oturumda Cumhurbaşkanı seçilmişti.
Seçimin ardından Reşid, Şiilerin başbakan adayı Muhammed Şiya es-Sudani’yi hükümeti kurmakla görevlendirmişti.
Sudani’nin hükümet görevi aldığı tarihten itibaren en geç bir ay içinde kabinesini oluşturup Meclis'in onayına sunması gerekiyor.
