Afganistan'ın Kandahar vilayetinde Taliban yönetimi, geçen yıl nisanda yasakladığı haşhaş ekimine alternatif olması amacıyla sebze-meyve üretimi ve tüketimini teşvik için pazar günleri et satışına ve tüketimine yasak getirdi.
Taliban hükümeti, Nisan 2022'de yasakladığı haşhaş ekimine alternatif ürün arayışına girdi.
Haşhaş yasağının tam olarak uygulanmaması üzerine Taliban yönetimi, çiftçilerin ürünlerinin daha fazla alıcı bulması ve böylece haşhaşa alternatif olabilmesi için birtakım kararlar aldı.
Ülkenin güneyindeki Kandahar vilayetinde, Taliban yönetiminin büyükşehir belediyesi, çiftçilere destek ve "sebze tüketimini teşvik" amacıyla haftada bir gün et satışı ve tüketimini yasakladı.
Alınan bu kararla haşhaş yerine alternatif sebze ekiminin teşviki, etin fazla tüketiminden kaynaklanan hastalıkların önüne geçilebilmesi ve et fiyatlarının artışının engellenmesi hedefleniyor.
Buna göre, pazar günleri kasaplar et satmayacak ve restoranlarda da etli yemekler yerine sebzeli yemekler servis edilecek. Ülke çapında ilk kez Kandahar'da alınan bu karara uymayanlar önce uyarılacak, daha sonra farklı cezalara tabi tutulacak.
Kararın alınmasının üzerinden 2 hafta geçmesinin ardından belediyeye göre çoğu et satıcısı karara uymuş durumda.
- Haşhaş ekimine alternatif "sebze ve meyve" ekimi
Kandahar Büyükşehir Belediye Başkanı Hasan Hacı Sahip, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Pazar günleri et satışını yasaklamamızın amacı; çiftçilerin haşhaş ekerek elde ettiği parayı, sebze ve meyve satarak elde etmesini sağlamak." dedi.
Bu kararla çiftçilerin ürettikleri sebze ve meyvelerin et yerine daha fazla satılmasının ve haşhaş kadar gelir elde edilmesinin hedeflendiğini vurgulayan Sahip, böylece son zamanlarda artan et fiyatlarının da düşmesinin sağlanacağını söyledi.
Sahip, birçok hastalığın, etin gereğinden fazla tüketilmesi yüzünden yaşandığını ve bu kararın insanların sağlıkla yaşamasına da destek olacağını belirtti.
Son aylarda ülke genelinde et fiyatlarında artış yaşandığını ve yüz binlerce yoksul kişinin etten mahrum kaldığını belirten Sahip, "Et fiyatlarının düşmesiyle arada olsa da yoksul kişiler de et tüketebilecek, böylece dengeyi de sağlamış olacağız." dedi.
Sahip, bu kararın çiftçiler üzerinde etki yaratmaya başladığını ve bunun umut verici olduğunu dile getirdi.
"Haşhaş ekiminin yasaklanmasıyla çiftçilere alternatif bir ürün sunulması gerekiyor." diyen Sahip, böylece çiftçilerin ürettiği sebze mahsullerinin daha fazla satılmasına yardımcı olacaklarının altını çizdi.
- Sebze satışında yükseliş
Kandahar'da 12 yıldır sebze ve meyve satan Han Muhammed, daha önce özellikle Kandahar'da sebze tüketiminin çok düşük olduğunu, imkanı olan herkesin et tükettiğini söyledi.
Etin yasaklanmasıyla sebzelere ilginin arttığını aktaran Muhammed, "Daha önceleri günlük 10 dolarlık satış yapıyorsam, yasağın ardından 20 dolara ve fazlasına yükseldi." dedi.
Muhammed, insanların yasak sonrası daha çok ıspanak, patlıcan, bamya gibi ürünler satın aldığını dile getirdi.
Öte yandan Kandahar'daki restoranlardan birinin sahibi İmam Nazar da yasak öncesi etli yemeklerin satışının çok fazla olduğunu ve sebzeli yemeklerin fazla tercih edilmediğini söyledi.
İnsanların zamanla sebze tüketimine alışacağını vurgulayan Nazar, "Haftada bir gün artık bamya, ıspanak, patlıcan yemekleri pişiriyoruz. Eskisi gibi çok fazla satış olmuyor ama yasak olması nedeniyle biz de etli yemek hazırlayamıyoruz." dedi.
Kandahar'da 9 yıldır kasaplık yapan Ahmet Nebi ise haftada bir gün uygulanan yasak nedeniyle dükkanlarını kapattıklarını ve bunun kendilerine az da olsa maddi açıdan zarar verdiğini dile getirdi.
Kandahar Kasaplar Birliği Başkanı Hacı Allah Gül, Kandahar halkının daha fazla et tükettiğini ve bu nedenle kasapların da işlerinin yolunda olduğunu aktardı.
Et yasağının gelmesiyle pazar günleri tüm kasap dükkanlarının kapalı kaldığını anlatan Gül, bu yasağın et fiyatlarının az da olsa düşmesini sağladığını belirtti.
- Taliban'dan sonra haşhaş ekimi arttı
Nisan 2022'deki haşhaş yasağına rağmen Afganistan'da haşhaş ekimi artış gösterdi.
Taliban yetkilileri ve Afgan çiftçiler, yasağın tam uygulanabilmesi için uluslararası yardımın önemine vurgu yapıyor.
Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisinin (UODC) Kasım 2022'de yayımladığı rapora göre, Taliban yönetimi iktidara geldikten sonra 2022'de, bir önceki yıla kıyasla, haşhaş ekimi yüzde 32 arttı.
Mevcut ekonomik kriz ve kuraklık nedeniyle normal tarım ürünlerini "daha az karlı" olduğu gerekçesiyle tercih etmeyen tarla sahipleri, daha az su isteyen haşhaşa ve kenevire yöneliyor.
Afganistan, küresel afyon tedarikinin yüzde 80'ini karşılıyor.
