Irak ve Türkiye arasında son dönemde terörle mücadele, enerji, sağlık, tarım, ulaştırma ve su gibi çok boyutlu alanlarda ikili ilişkileri güçlendiren üst düzey ve kapsamlı ziyaretler gerçekleştirildi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 22 Nisan’da gerçekleşmesi beklenen Irak ziyareti öncesi, iki ülkenin karşılıklı temaslarında yoğun bir artış yaşandığı görülüyor.
Tarafların karşılıklı ziyaretlerinde Cumhurbaşkanı, Başbakan, Meclis Başkanları, Dışişleri, Savunma, Ulaştırma ve Ticaret Bakanlıklarının yanı sıra Genelkurmay Başkanı ve Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı gibi üst düzey mevkilerde görüşmeler yapıldı.
- Irak Başbakanı Sudani, Ankara’da Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüştü
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, beraberindeki üst düzey heyetle 21 Mart 2023'te Ankara'ya gerçekleştirdiği resmi ziyarette Cumhurbaşkanı Erdoğan ile bir araya geldi ve heyetler arası görüşmeler de yapıldı.
İkilinin ortak basın toplantısında, Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Iraklı kardeşlerimizden beklentimiz, PKK'yı terör örgütü olarak tanıması ve topraklarını bu eli kanlı terör örgütünden temizlemesidir." ifadesini kullandı.
Sudani ise "Bizler tüm (Türk) kardeşlerimiz, iş adamlarıyla ve yatırımcılarla ciddi projeleri hayata geçirme arzusundayız.” diyerek, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a Irak hükümeti ve halkı adına su sorununun çözümüne yönelik talimatlarından dolayı müteşekkir olduklarını aktardı.
- Dışişleri Bakanı Fidan, Bağdat ve Erbil’de kapsamlı görüşmelerde bulundu
Irak Petrol Bakanı Hayyan Abdulgani, resmi temaslarda bulunmak üzere 21 Ağustos 2023’te Ankara'ya resmi ziyarette bulundu. Abdulgani'nin, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar ile yaptığı görüşmede enerji ve petrol alanındaki işbirliği ele alındı.
Iraklı Bakan Türkiye’de temaslarda bulunduğu sırada, göreve geldikten sonra ilk defa Irak'ı ziyaret eden Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da 22-24 Ağustos 2023 tarihleri arasında Bağdat'ta resmi temaslarda bulundu.
Bakan Fidan, Bağdat’ta Irak Cumhurbaşkanı Abdullatif Reşit, Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin, Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Muhammed Halbusi, Irak Savunma Bakanı Sabit Bişar, Irak Egemenlik İttifakı Lideri Hamis Hançer, Fetih İttifakı Lideri Hadi Amiri, Ulusal Hikmet Akımı Lideri Ammar Hekim, eski Başbakan ve Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki, Haşdi Şabi Komisyonu Başkanı Falih el-Feyyad, Irak Türkmen Cephesi Başkanı Hasan Turan ve Irak’taki Türkmen Toplumunun önde gelenleriyle bir araya geldi.
Fidan, Bağdat’ın ardından gittiği Erbil’de de Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Neçirvan Barzani, IKBY Başbakanı Mesrur Barzani, Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) Başkanı Mesut Barzani, IKBY Başbakan Yardımcısı Kubat Talabani, KİB Genel Sekreteri Selahaddin Bahaddin ile bir araya geldi ve Irak Türkmen Cephesi Erbil İl Başkanlığı'nı ziyaret etti.
Fidan’ın Bağdat ve Erbil'de yaptığı görüşmelerde Kalkınma Yolu Projesi, ekonomi, terörle mücadele, su ve Irak'ın yeniden imarı, altyapı ve üstyapı projeleri gibi konular ele alındı.
- Ticaret Bakanı Bolat, Bağdat’ta Kalkınma Yolu Projesini görüştü
Ticaret Bakanı Ömer Bolat'ın 29 Ağustos 2023’te resmi ziyaret gerçekleştirdiği Irak’ın başkenti Bağdat'taki temaslarında, Kalkınma Yolu Projesi'nin yanı sıra Türkiye ile Irak arasında yeni bir sınır kapısı açılması hususları ele alındı.
Bolat yaptığı ziyaret kapsamında Irak Cumhurbaşkanı Abdullatif Reşit, Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, Irak Başbakan Yardımcısı ve Planlama Bakanı Muhammed Ali Temim, Irak Ticaret Bakanı Atir Davud Selman el-Greyri, Irak İmar, İskan, Belediyeler ve Kamu İşleri Bakanı Bengin Rekani ve Irak Ulaştırma Bakanı Rezzak Miheybis ile resmi görüşmeler yaptı.
Ziyarette, Kalkınma Yolu Projesi'nin yanı sıra Türkiye ile Irak arasında yeni bir sınır kapısı açılması hususları ele alındı.
- Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Uraloğlu, Bağdat'ta Iraklı mevkidaşı ve Başbakan ile görüştü
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, 30 Eylül 2023'te Irak'ın başkenti Bağdat'ta Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ve Iraklı mevkidaşı Rezzak Muheybes es-Sadavi ile görüştü.
Bakan Uraloğlu, Bağdat'taki temaslarının ardından yaptığı açıklamada, Iraklı Bakan Sadavi ile Kalkınma Yolu Projesi'nin ne kadar hızlı hayata geçirilebileceğini ve projenin önündeki süreçlerin daha hızlı nasıl aşılabileceği noktasında görüş alışverişinde bulunduklarını söyledi.
Uraloğlu, Irak Başbakanı Sudani ile de yaptığı görüşmesine ilişkin de "Irak'ta gerçekten bu işin bir an önce yapılması gerektiği yönündeki iradeyi yakından görme imkanına sahip olduk." ifadelerini kullandı.
- MİT Başkanı Kalın'dan Irak'a ikinci ziyaret
Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın, ocak ayında birer hafta arayla Bağdat ve Erbil'e resmi ziyaret gerçekleştirdi.
Kalın, Bağdat'a gerçekleştirdiği ziyarette, Irak Cumhurbaşkanı Abdullatif Reşid ve Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani'nin yanı sıra Şii ve Sünni gruplar ve Türkmen temsilcilerle görüştü.
Bağdat ziyaretinden sonra 28 Ocak'ta da Erbil'de temaslarda bulunan Kalın, KDP Başkanı Mesut Barzani, IKBY Başbakanı Mesrur Barzani, İçişleri Bakanı Reber Ahmed ve yerel yöneticilerin yanı sıra Irak Türkmen Cephesi (ITC) Başkanı Hasan Turan ve ITC Kerkük Milletvekili Erşat Salihi ile görüşmeler gerçekleştirdi.
Bölgede yaşanan gelişmeler, ikili ilişkiler, PKK terörüyle etkin mücadele konularının ele alındı görüşmelerde, Türkiye'nin terörle mücadeledeki kararlılığı muhataplara açıklıkla vurgulandı.
Görüşmelerde ayrıca, Süleymaniye'deki PKK mevcudiyeti ve Türkiye'nin bu durumdan duyduğu rahatsızlık gündeme getirildi.
- Irak Dışişleri Bakanı Fuat, Antalya’da Bakan Fidan ile bir araya geldi
Dışişleri Bakanı Fidan, 19 Aralık 2023’te Iraklı mevkidaşı Fuad Hüseyin ile Ankara’da bir araya geldi. Dışişleri Bakanlığındaki heyetler arası görüşmeye Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ile Iraklı mevkidaşı Sabit Abbasi de katıldı.
Fidan, 1-3 Mart'ta düzenlenen 3. Antalya Diplomasi Forumu öncesinde 29 Şubat’ta da Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin ile Antalya'da bir araya geldi. Taraflar, Irak’taki güvenlik durumu, bölgedeki son gelişmeler ve Kalkınma Yolu Projesi'ni de değerlendirdi.
- Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Uraloğlu ile Iraklı mevkidaşı Sadavi Ankara’da bir araya geldi
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Irak Ulaştırma Bakanı Rezzak Muheybes es-Sadavi ile 2 Şubat 2024’te Ankara’da yaptığı görüşmede, Kalkınma Yolu Projesi’ni ele aldı.
Uraloğlu, görüşmede projede gelinen noktanın ele alındığını ve Irak tarafının projede büyük yol kat ettiğini belirterek, "Yıl içinde inşallah buranın finansmanı ve ihalesiyle ilgili gelişmeleri de göreceğiz.” ifadelerini kullandı.
Bakan Uraloğlu 12 Nisan’da yaptığı açıklamada, Kalkınma Yolu Projesi kapsamında Türkiye ile Irak arasında çalışmaların süratle devam ettiğini belirterek, iki ülke arasında, "Bakanlar Konseyi'ne benzer bir mekanizma kurma kararı aldık." dedi.
- Milli Savunma Bakanı Güler, Bağdat ve Erbil'de temaslarda bulundu
Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler beraberinde Genelkurmay Başkanı Orgeneral Metin Gürak ile 6 Şubat'ta başkent Bağdat'a giderek, Irak Cumhurbaşkanı, Irak Başbakanı, Irak Savunma Bakanı, Irak İçişleri Bakanı ve Irak Ulusal Güvenlik Müsteşarı ile bir araya geldi.
Görüşmelerde, ikili ve bölgesel savunma ve güvenlik konularında görüş alışverişinde bulunuldu.
Güler ve beraberindeki heyet, Erbil’de IKBY Başkanı, IKBY Başbakanı, IKBY Başbakan Yardımcısı, IKBY İçişleri Bakanı Reber Ahmet ve KDP Başkanı ile görüştü ve Erbil'deki Irak Türkmen Cephesi'ni ziyaret etti.
- Irak, terör örgütü PKK’yı ilk kez "yasaklı örgüt" olarak tanımladı
Dışişleri Bakanı Fidan 14 Mart’ta da Bağdat'ta Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin ile bir araya geldi. Irak Dışişleri Bakanlığının ev sahipliğinde yapılan güvenlik toplantısına, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın ve İçişleri Bakan Yardımcısı Münir Karaloğlu da katıldı.
Fidan daha sonra Irak Türkmen Cephesi Başkanı Hasan Turan ve Kerkük Milletvekili Erşat Salihi’nin yanı sıra Takaddum Partisi Başkanı Muhammed Halbusi ile de bir araya geldi.
Fidan ve beraberindeki heyetin Bağdat’ta Iraklı muhataplarıyla yaptığı "Türkiye-Irak Güvenlik Mekanizması Görüşmesi"nin ardından yayımlanan ortak sonuç bildirisinde ise başta terör örgütü PKK’ya karşı işbirliği konusu olmak üzere önemli kararlar alındı.
Bildiride, terörle mücadele, ticaret, tarım, enerji, su, sağlık ve ulaştırma alanlarında münhasıran çalışacak Ortak Daimi Komitelerin ihdasının kararlaştırıldığı ifade edildi.
Her iki tarafın da Irak’ın siyasi birliğine, egemenliğine ve toprak bütünlüğüne verdiği önemin vurgulandığı bildiride, ayrıca PKK'nın Türkiye ve Irak için güvenlik tehdidi teşkil ettiğinin altının çizildiği ve söz konusu örgütün Irak topraklarında mevcudiyet göstermesinin Irak Anayasası’nı ihlal ettiği anlamına geldiğinin kayda geçirildiği aktarıldı.
Bildiride, Türkiye'nin, Irak Ulusal Güvenlik Konseyi tarafından PKK’nın Irak’ta yasaklı bir örgüt olduğu yönünde alınan kararı memnuniyetle karşıladığı; tarafların, Irak topraklarını kullanarak Türkiye’yi hedef alan örgüt ve uzantılarına yönelik alınması gereken önlemler konusunu istişare ettiği vurgulandı.
Irak, Aralık 2023'te Irak ile Türkiye arasında yapılan güvenlik odaklı görüşmede PKK'yı "ortak tehdit" olarak tanımlarken, bu defa ilk kez "yasaklı örgüt" olarak tanımladı.
- TBMM Başkanı Kurtulmuş, Iraklı mevkidaşı ile Ankara’da bir araya geldi
TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, 17 Nisan’da Irak Temsilciler Meclisi Başkanvekili Muhsin Ali Ekber El Mendelavi ile Meclis'te bir araya geldi.
Kurtulmuş, iki ülke arasında ticaret, sanayi, kültür, turizm ve eğitim başta olmak üzere tüm alanlarda karşılıklı işbirliğini geliştirmek için önemli bir zeminin mevcut olduğunun altını çizerken, Mendelavi de Türkiye ile Irak arasındaki hem stratejik hem de dostluk ilişkilerini daha da derinleştirmek istediklerini ifade etti.
